معرفی کتاب سفرنامه ناصرخسرو به مناسبت زادروز ناصر خسرو قبادیانی

رویدادهای تاریخی و مذهبی

۱۲ شهریور ۳۸۳ خورشیدی زادروز ناصر خسرو قبادیانی
 
ناصرخسرو قبادیانی که نام کامل او ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی است، در تاریخ 394 هجری قمری (مصادف با سال 1004 میلادی و 383 هجری شمسی) در قبادیان بلخ و در یک خانواده احتمالاً ثروتمند متولد شد و در سال 481 هجری قمری درگذشت. یکی از آثار و تألیفات ارزشمند ناصر خسرو، کتاب سفرنامه اوست. این سفرنامه گزارشی از یک سفر هفت ساله است. این سفر طولانی از سال 437 قمری از مرو آغاز گشت و در سال 444 هجری قمری با بازگشت به بلخ به پایان رسید. ناصر خسرو در این سفر، از مرو به سرخس، نیشابور، جوین، بسطام، دامغان، سمنان، ری، قوهه و قزوین می‌رود و از راه بیل، قپان، خرزویل و خندان به شمیران می‌رسد. این سفرنامه یک منبع بسیار ارزشمند از فرهنگ و ادبیات در قرن پنجم میلادی به حساب می آید .
سبک نوشتن ناصر خسرو در این کتاب ساده بوده و به زیبایی سعی در بیان نکات جالب که در این سفر به آن برخورد کرده است دارد. بخشی از این سفرنامه در کتاب  درسی دانش آموزان در کتاب ادبیات سال دوم دبیرستان آورده شد .
این کتاب براى پژوهشگران، یکى از بهترین سندهاى فرهنگى - اجتماعى جهان اسلام در آن دوران است. این سفرنامۀ چنانکه اشاره شد، با مهارت خاصى تنظیم یافته است. ناصر خسرو در تحریر مسائل و برداشتن یادداشت‌ها طرحى معتدل دارد، مى‌داند چه را باید توصیف کند، از که نقل کند و از چه سخن بگوید و خوب مى‌داند که حدّ هر کدام چه مقدار است، اطناب به جا و ایجاز به موقع از رموز و دقایق و ویژگى‌هاى نوشته‌هاى اوست.
بر مندرجات سفرنامه خرده گرفته‌اند که مشتمل بر غثّ و سمین است و در کنار مطالب تحقیقى، خرافاتى نیز ذکر شده است که از مردى چون ناصر خسرو شایسته نمى‌نماید.
کراچکوفسکى با تأیید دقت ملاحظۀ ناصر خسرو، نظریات وى دربارۀ ترکیب عمومى جهان را به کلّى نادرست مى‌داند و معتقد است برخى از قسمت‌هاى گزارش وى داراى تفصیلى ملال‌آور است.