دکتر عبدالحسین زرینکوب نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، تاریخنگار، اسلام شناس و ایران شناس برجستهی دورهی معاصر است. ایشان مفاهیم والای آثار بزرگان ادبیات ایران از جمله حافظ، مولانا، نظامی گنجوی، خاقانی و... را در کتب متعدد خود در حوزهی نقد ادبی تفسیر و تشریح کرده است و همچنین دربارهی تاریخ اسلام چهار کتاب منتشر نموده که به نمایان شدن حقایق زیادی که تا آن زمان پشت پرده باقی مانده بود، منجر شد.
سوابق درخشان تحصیلی و همچنین مطالعات گسترده در تاریخ، فلسفه، ادبیات، تصوف، عرفان، علوم اسلامی و فراگیری زبانهای باستانی ایران، شوق وافر ایشان به آموختن و دریافتن و آشنایی با نیازهای جامعه، منجر به خلق آثاری گرانبها از وی شد. او همچنین در تألیف فصلی از «تاریخ ایران» دانشگاه کمبریج (ج ۴) و تألیف مقالات بسیار در چاپ جدید «دایرهالمعارف اسلام (چاپ هلند)» فعالیت داشت.
دکتر زرینکوب سفرهای علمی متعددی به اروپا، آمریکا، جمهوریهای شوروی سابق، هند، پاکستان و کشورهای عربی داشته و طی این سفرها با جمعی از دانشمندان و نویسندگان بزرگ خارجی و ایرانی آشنایی نزدیک یافته است. وی بهعنوان نمایندهی ایران در بسیاری از مجامع و مجالس علمی جهان شرکت جسته و به سخنرانیهایی ایراد نموده است.
زندگینامهی عبدالحسین زرینکوب
عبدالحسین زرین کوب در بیستوهفتم اسفند ماه سال ۱۳۰۱ خورشیدی در بروجرد متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در همان شهر به اتمام رساند و در پی تعطیلی تنها دبیرستان شهر، برای ادامهی تحصیل در دورهی متوسطه به تهران رفت و رشتهی ادبی را برگزید. در کنار تحصیل، اوقات فراغت خود را صرف مطالعات علوم دینی و حوزوی، فقه و تفسیر ادبیات عربی و شعر عربی مینمود. تا پایان دورهی متوسطه کمتر کتاب تاریخ و فلسفه و ادبیاتی بود که به زبان فارسی منتشر شده و او آن را مطالعه نکرده باشد.
در سال ۱۳۱۹ تحصیلات دبیرستانی را به پایان رساند و در میان دانشآموزان سراسر کشور، رتبهی دوم رشتهی ادبی را کسب کرد. سال بعد در امتحان ورودی دانشکدهی حقوق شرکت نمود و پس از کسب رتبهی اول، در آنجا ثبت نام شد؛ اما به اصرار پدر، به شهر خود بازگشت و به تدریس در دبیرستانهای خرمآباد و بروجرد پرداخت؛ کاری که به آن علاقهی بسیاری پیدا کرد.
سرانجام اشتیاقش به تحصیل، بار دیگر او را به دانشگاه کشاند. در سال ۱۳۲۴ پس از آن که در امتحان ورودی «دانشکدهی علوم معقول و منقول» و همچنین «دانشکدهی ادبیات» حائز رتبهی اول شده بود؛ تحصیل در رشتهی ادبیات فارسی دانشگاه تهران را آغاز نمود و در سالهای بعد، در دبیرستانهای تهران نیز تدریس کرد.
پس از فارغالتحصیلی، تحصیل در دورهی دکتری ادبیات دانشگاه تهران را ادامه داد و از آن سال، سردبیری مجلهی هفتگی مهرگان را نیز عهدهدار شد. در سال ۱۳۳۰ برای مشارکت در طرح ترجمهی مقالات دایرهالمعارف اسلام (طبع هلند) دعوت شد. در سال ۱۳۳۲ با همرشتهی دانشگاهی خود «قمر آریان» ازدواج کرد و دو سال بعد، از رسالهی دکترای خود، با عنوان «نقد الشعر، تاریخ و اصول آن»، که زیر نظر بدیع الزمان فروزانفر تألیف شده بود، با موفقیت دفاع نمود.
پس از مدت کوتاهی، از سوی استاد فروزانفر، برای تدریس در دانشکدهی علوم معقول و منقول دعوت شد و در سال ۱۳۳۵ در دانشگاه تهران با رتبهی دانشیاری به تدریس تاریخ اسلام، تاریخ ادیان، تاریخ کلام و تاریخ تصوف پرداخت. در سال ۱۳۳۹ رتبهی استادی دانشگاه تهران را اخذ کرد. چندی نیز در دانشسرای عالی تهران و دورهی دکتری ادبیات فارسی دانشگاه تهران، و نیز در دانشکدهی هنرهای دراماتیک تدریس نمود. در سال ۱۳۴۲ سردبیری مجلهی «راهنمای کتاب» را عهدهدار شد و از سال ۱۳۴۱ به بعد، در دانشگاههای آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان، و در سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ بهعنوان استاد میهمان در دانشگاههای کالیفرنیا و پرینستون به تدریس پرداخت.
استاد زرینکوب طی سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲ در فرانسه به سر برد و در این سالها به تحقیق و پژوهش در مورد آثار مولوی پرداخت. سپس به ایران بازگشت و با سازمان نقشهبرداری کشور، برای تدوین «اطلس تاریخ ایران»، و مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی همکاری کرد و ۶۵۰۰ جلد کتاب و مجله را به این مرکز اهدا نمود.
عبدالحسین زرین کوب در بیستوچهارم شهریور ماه ۱۳۷۸خورشیدی، در ۷۷سالگی چشم از جهان فرو بست و در قطعهی هنرمندان بهشت زهرای تهران آرمید و همسرش نیز در سال ۱۳۹۱، در جوار او به خاک سپرده شد.